Röportaj: Bir Psikolog Bir Diyetisyen

Kilo vermenin anahtarı sadece diyet ve spor yapmak değil, bu sürece psikolojik olarak hazır olmakta gerekmekte. Diyetisyen Zülal Demir ile zayıflama ve psikoloji üzerine konuştuk

• Öncelikle Diyetisyen Zülal Demir kimdir? Bize kendinizden bahseder misiniz?

Merhabalar. Ben Diyetisyen Zülal Demir 1997 yılında Adıyaman’da dünyaya geldim. Doğu Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimler Fakültesi Beslenme ve Diyetetik bölümünü Lisans unvanıyla tamamladım. Yaklaşık 3 yıldır Adıyaman’daki kliniğimde yüz yüze ve online hizmet vermekteyim. Aldığım eğitimler ve seminerlerle birlikte danışanlarıma en iyisi desteği sunmaya çalışmaktayım.

• Diyetisyen denilince akla ilk gelen kavram “zayıflama” ve “diyet” oluyor; ancak mesleki olarak çok daha kapsamlı bir iş yürüttüğünüzü biliyoruz. İlk sorumuz aslında diyetisyenlik nedir ve ne değildir kısaca bilgilendirebilir misiniz?

Diyetisyen, Sağlık Bilimleri Üniversitesi’nden lisans eğitimini tamamlayarak bu ünvanı almaya hak kazanan profesyonel sağlık personelidir. Diyetisyen doktor değildir, ilaç yazamaz. Hastalıklarda beslenme, kilo kontrolü, sporcu beslenmesi gibi bir çok alanda beslenme programı oluşturarak danışanın doğru bir şekilde ilerlemesine destek olur. Günümüz de gerek sosyal medyaya gerekse çevremizde birçok zayıflama ilaçları destek ürünlerine ve sadece detoks adı altında gerçek dışı durumlarla karşı karşıya kalıyoruz ama Diyetisyenlik sadece 3 günlük detokslardan ibaret değildir.

• Diyet ve beslenme konusunda toplumda yaygın olan yanlış inançlar ve bilgiler hakkında neler düşünüyorsunuz?

Aslında toplumumuzda diyet denilince akla sadece aç kalmak geliyor. Her bireyin günlük alması gereken kalori miktarı birbirinden çok farklıdır. Beslenme uzmanlarının görevi de kişiye özel doğru beslenme listeleri ile yaşam kalitesini arttırmaktır. En sık yaptığımız hatalardan biri de uzun soluklu değildi kısa vadede sonuca ulaşmak bu da bizi kısa sürede ulaşılması zor diyet modellerine itmektedir.

• Genellikle yanlış bilinen sağlıklı beslenme aslında nedir?

Sağlıklı beslenme sadece yeşillik yiyerek veya detoks suyu içerek birçok meyve ve sebzenin suyunu sıkarak oluşabilecek bir şey değildir. Sağlıklı beslenmek bireyin yaşantısına, kan bulgularına, yaşına, cinsiyetine ve daha birçok etmene bağlı olarak kişiye özgü hazırlanan gerçekçi ve uygulanabilir beslenme programı olarak tanımlanabilir.

• Türk insanının beslenme alışkanlıklarını nasıl buluyorsunuz? Sık yapılan hatalar nelerdir?

Kesinlikle ilk sırayı yemeklerden hemen sonra tatlı yenmesi alıyor , zaten Türk toplumunuzdaki yemekler yoğun bir şekilde basit karbonhidrat ve yağ içerdiği için kan şekerini hızlı yükseltip düşürür, üstüne bir de tatlı yenilince metabolik sendrom dediğimiz hastalıkların önünü açmış oluyoruz.

Yoğun bir şekilde mayalı ve hamurlu öğünler.

Ara öğün yapılmadan direk ana öğüne geçilmesi.

Gün boyu aç kalıp akşam tıka basa yemek yenmesi.

Kafein tüketiminin ve kremalı kahvelerin çok fazla tüketilmesi.

Az su tüketimi.

• Zaman zaman hepimizin stresli anları olur. Bu dönemlerde yeme ihtiyacımızın artmasının veya azalmasının sebebi nedir?

Bunu şu şekilde özetleyebiliriz, stresli anlarda bazı bireyler bu kaygı durumunu bastırmak için besinlere yönelmektedir. Yoğun karbonhidratlı beslenmek stresi azaltıcı etkisi olabilmektedir. Bu etkilerin yeme üzerindeki etkisi beyin serotonin seviyesi ile ilişkili olduğu için stres anında aç olunmadığı halde bilinçsiz bir şekilde beslenme; şişmanlık, obezite, depresyon, hormonal problemler ve başlıbaşına yeme bozukluğunu beraberinde getirir. Bazı bireyler de ise üzüntü ve stres durumu iştahı baskılar bu durumda vücudun bağışıklık durumunun düşmesine ve beraberinde birçok problemini oluşmasına sebep olabilir. Bu durumlarda Psikolog ve Diyetisyen iş birliği ile beraber süreci sağlıklı bir şekilde atlatabilirsiniz.

• Sizce psikoloji ile sağlıklı yaşam arasında olumlu/olumsuz bir ilişki var mıdır?

Kesinlikle vardır. Sağlıklı beslenme ile beraber ruhsal durumumuz da gerçekleşecek olan pozitif durumlar hormon dengemizi düzenleyip serotonin ve dopamin etkisini arttırarak olumlu yönde etki gösterir. Dengesiz ve düzensiz beslenme ile beraber de hormon dengesi bozulur, bu nedenle motivasyon düşer özgüven kaybı da yaşanır ve bu durum olumsuz etki yaratabilir.

• Sağlıklı bir beslenme davranışıyla yeme bozukluğu arasındaki fark nedir?

Sağlıklı beslenme, bireyin ihtiyaç duyduğu besin ögelerini doğru miktarda ve dengeli bir şekilde almasıdır. Bu durum kişiyi özgüdür. Sağlıklı beslenen bir birey gün içinde ana ve ara öğün şeklinde dengeli bir beslenme ile günü tamamlar. Yeme bozukluğu olan bireylerde durum çok farklıdır dengesiz ve düzensiz bir beslenme söz konusudur. Kişi çok stres olduğu anlarda veya kaygı bozukluğu yaşadığı durumlarda aşırı yemek yeme veya hiç yemek yememe durumu yaşar.

• Duygusal yeme davranışı hakkındaki düşünceleriniz nelerdir ve bireyin hayatını devam ettirebilmesi için gereken enerjiyi almak adına yaptığı yeme davranışından farkı nedir?

Duygudurum bozukluğu yaşayan bireylerin en çok karşılaştığı sorun yeme bozukluğudur. Birey, yoğun yaşadığı duygular karşısında yeme davranışıyla bu durumu bastırmak adına yemek yiyerek veya yemeyerek tepki verir. Normal bir birey ise gün içinde yeterli ve dengeli beslenerek vücudunun alması gereken kaloriyi alır bu durum ilerde oluşabilecek sağlık problemlerini en aza indirir. Yeme bozukluğu yaşayan bireylerde dengesiz beslenme söz konusu olduğu için başta obezite olmak üzere birçok rahatsızlığı beraberinde getirir.

• Yeme bozukluklarına sahip kişiler için uygulanan psikiyatrik tedavi yöntemlerinin yanında beslenme uzmanlarıyla konsültasyon yapılmasının yararları nelerdir?

Yeme bozukluğu yaşayan bireylerde, psikiyatrik tedaviyle beraber diyetisyen desteği de bireyin beslenme akışkanlarının değiştirilmesin de ve günlük motivasyonun düzeltilmesi açısından önemli rol oynar.

Kişinin aldığı psikiyatrik tedavi ne kadar olumlu yönde ilerler ise kişi beslenme alışkanlıklarını da olumlu yönde etkilemiş olur.

Bu nedenle diyetisyen ve psikolog/psikiyatrların işbirliği içinde olmaları kişinin olumlu yönde sonuçlar almasında son derece etkilidir.

Diyetisyen Zülal DEMİR’den danışmanlık almak veya soru sormak isterseniz zulldmr97@gmail.com mail adresinden veya dyt.zulaldemir adlı instagram hesabından kendisine ulaşabilirsiniz.